Thông tin Y khoa: Chứng thất điều (Tên Tiếng Anh: Ataxia)

Vụng về và không kết hợp, làm ảnh hưởng đến cân bằng và dáng đi, cử động chi hay cử động mắt hoặc giọng nói.

Nguyên nhân

Thất điều có thể có nguyên nhân do tổn hại tiểu não (phần não liên quan đến sự kết hợp) hoặc đường dẫn truyền thần kinh mang thông tin đến hoặc đi từ tiểu não. Những nguyên nhân có thể bao gồm chấn thương não và tủy sống.

Với người trưởng thành, thất điều có thể có nguyên nhân do thuốc hoặc ngộ độc rượu (nguyên nhân thường gặp nhất), do đột quỵ hoặc u não ảnh hưởng đến não bộ hoặc cuống não, do bệnh ở các cơ quan thăng bằng trong tai, hoặc do xơ cứng rải rác, hoặc những dạng thoái hóa hệ thần kinh.

Trong các trường hợp hiếm thấy, thất điều có thể có nguyên nhân do bệnh giang mai không điều trị. Ở trẻ em, thất điều có thể do viêm nhiễm cấp tính, u não và tình trạng di truyền thất điều Friedreich.

Triệu chứng

Triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí tổn hại trong hệ thần kinh, mặc dù dáng đi ngượng nghịu là triệu chứng thường gặp nhất. Dáng đi mất điều hòa điển hình là lảo đảo và loạng choạng, giống như người say rượu, với hai chân loạng choạng. Nếu tổn thương dây thần kinh dẫn truyền cảm giác từ khớp và cơ lên tiểu não, sẽ gây thất điều cảm giác. Trong những trường hợp này, sự mất điều hòa của bệnh nhân trở nên nặng hơn nếu nhắm mắt.

Tổn hại phần cuống não liên quan đến kiểm soát cử động mắt thường gây rung giật nhãn cầu. Tổn thương tiểu não thường gây nói lắp và dáng đi loạng choạng. Đôi khi, tổn thương ở một bên tiểu não gây thất điều ở chi cùng bên kèm theo run khi cử động có mục đích.

Khi đi lại, bệnh nhân thường có khuynh hướng xoay hay ngã lệch về bên bị bệnh. Các đặc điểm khác bao gồm phân ly các hành động phức tạp thành từng phần gây chuyển động giật và quá đà khi thử sở hay nhặt đồ vật.

Chẩn đoán và điều trị

Có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân gây thất điều bằng chụp cắt lớp điện toán hoặc chụp cộng hưởng từ. Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân.

Tài liệu và thông tin trong bài viết này được trích dẫn từ cuốn Từ điển Bách khoa Y học Anh Việt A-Z mà tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.

Tin khác

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z)

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z)

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z) là cuốn sách về kiến thức y học chuyên sâu với các từ tiếng Anh được giải thích bằng tiếng Việt giản dị, dễ hiểu, có hệ thống và bảo đảm độ tin cậy, tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.

Sách y dược học  - 
Sách hay nên đọc: Cẩm nang phòng trị ung thư

Sách hay nên đọc: Cẩm nang phòng trị ung thư

Cuốn sách nổi tiếng này của tác giả GS.TS.BS Nguyễn Chấn Hùng đã được NXB Tổng hợp TP HCM tái bản nhiều lần.

Sách y dược học  - 
 Sách hay nên đọc: 'Khi hơi thở hóa thinh không' - Bác sĩ Paul Kalanithi

Sách hay nên đọc: "Khi hơi thở hóa thinh không" - Bác sĩ Paul Kalanithi

"Khi hơi thở hóa thinh không" là một cuốn hồi ký đầy xúc động và sâu sắc của Paul Kalanithi, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh trẻ tuổi người Mỹ gốc Ấn. Anh đã viết cuốn sách trong những tháng cuối đời khi anh đối mặt với căn bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.

Sách y dược học  -