Thông tin Y khoa: Thiếu máu bất sản (Tên Tiếng Anh: Anaemia, aplastic)

Một loại bệnh thiếu máu hiếm thấy nhưng quan trọng trong đó số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu giảm. Thiếu máu bất sản có nguyên nhân do tủy xương không sản sinh đủ tế bào gốc, dạng nguyên thủy của tất cả các tế bào máu.

Nguyên nhân và tỉ lệ mắc bệnh

Điều trị ung thư bằng bức xạ liệu pháp hoặc thuốc chống ung thư cũng như một số loại nhiễm virus và một số thuốc khác có thể cản trở khả năng sản sinh tế bào của tủy xương. Trong những trường hợp này, tủy xương thường hồi phục và sản sinh tế bào bình thường một khi nguyên nhân đã bị loại bỏ.

Thâm nhiễm lâu dài hơi benzen (một thành phần của xăng) hoặc thuốc trừ sâu được coi là nguyên nhân gây thiếu máu bất sản, và hàm lượng tia phóng xạ từ vừa phải đến cao là một nguyên nhân khác. Trong khoảng một nửa số trường hợp, quá trình tự miễn dịch là nguyên nhân gây ra bệnh. Trên một số người, nguyên nhân gây bệnh không được biết - nên được gọi là bệnh thiếu máu bất sản tiên phát hay vô căn. Nó có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào nhưng phổ biến vào khoảng 30 tuổi.

Triệu chứng

Hàm lượng hồng cầu thấp có thể dẫn đến những triệu chứng phổ biến của tất cả các loại thiếu máu, như mệt mỏi, khó thở. Việc thiếu bạch cầu làm tăng khả năng bị nhiễm các bệnh nhiễm khuẩn, trong khi việc thiếu tiểu cầu có thể dẫn đến khuynh hướng dễ bị thâm tím, chảy máu lợi răng hoặc chảy máu cam.

Chẩn đoán

Kết quả xét nghiệm máu cho thấy những nghi ngờ về rối loạn, đặc biệt là công thức máu và được xác nhận bởi sinh thiết tủy xương, trong đó một mẫu tủy nhỏ được lấy và kiểm tra sự có hoặc vắng mặt của các tế bào tạo máu.

Điều trị

Khi bệnh thiếu máu bất sản có nguyên nhân do viêm nhiễm hoặc do điều trị ung thư, bệnh nhân được truyền hồng cầu và tiểu cầu cho đến khi tủy xương trở lại bình thường. Khi nguyên nhân do quá trình tự miễn dịch, công việc đầu tiên cần làm là ức chế miễn dịch.

Đối với bệnh thiếu máu bất sản kéo dài, cấy ghép tủy xương có thể được tiến hành nếu có người cho phù hợp.

Người cho phải là người (thường là anh/chị em) có kiểu mô rất gần với kiểu mô của bệnh nhân.

Tiên lượng

Thường có thể hồi phục với những dạng bệnh nhẹ. Tuy nhiên, với những trường hợp thiếu máu bất sản nặng mà không cấy ghép tủy xương thường dẫn tới tử vong.

Tài liệu và thông tin trong bài viết này được trích dẫn từ cuốn Từ điển Bách khoa Y học Anh Việt A-Z mà tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.

Tin khác

Thông tin Y khoa: Rối loạn mang (Tên Tiếng Anh:Branchial disorders )

Thông tin Y khoa: Rối loạn mang (Tên Tiếng Anh:Branchial disorders )

Một nhóm các rối loạn do sự phát triển bất thường của cung mang ở phôi.

Nội nội tổng hợp  - 
Thông tin Y khoa: Khối u bàng quang (Tên Tiếng Anh: Bladder tumours)

Thông tin Y khoa: Khối u bàng quang (Tên Tiếng Anh: Bladder tumours)

Khối u phát triển từ niêm mạc bàng quang.

Nội nội tổng hợp  - 
Thông tin Y khoa: Rối loạn chảy máu (Tên Tiếng Anh: Bleeding disorders)

Thông tin Y khoa: Rối loạn chảy máu (Tên Tiếng Anh: Bleeding disorders)

Một nhóm các tình trạng có đặc điểm chảy máu mà không có chấn thương hoặc chảy máu nhiều, kéo dài bất thường sau chấn thương.

Nội nội tổng hợp  - 
Thông tin Y khoa: Nhiễm độc máu (Tên Tiếng Anh: Blood poisoning)

Thông tin Y khoa: Nhiễm độc máu (Tên Tiếng Anh: Blood poisoning)

Tên thường dùng của nhiễm khuẩn huyết cùng với nhiễm độc máu.

Nội nội tổng hợp  - 
Thông tin Y khoa: Tắc ống mật (Tên Tiếng Anh: Bile duct obstruction)

Thông tin Y khoa: Tắc ống mật (Tên Tiếng Anh: Bile duct obstruction)

Sự tắc nghẽn hoặc co thắt bất cứ ống nào mang mật đi từ gan đến túi mật và sau đó đến tá tràng.

Nội nội tổng hợp  - 
Thông tin Y khoa: Tịt ống mật (Tên Tiếng Anh: Biliary atresia)

Thông tin Y khoa: Tịt ống mật (Tên Tiếng Anh: Biliary atresia)

Một rối loạn hiếm thấy, có từ khi sinh, trong đó các ống mật, phía trong hoặc phía ngoài gan, không có khả năng phát triển bình thường hoặc đã phát triển bất thường. Kết quả là mật không thể chảy qua ống đến tá tràng và bị mắc lại trong gan. Trừ khi được điều trị, có thế bị xơ gan mật thứ phát.

Nội nội tổng hợp  -