Bệnh hồng ban đa dạng có nguy hiểm không?

Triệu chứng đặc trưng của bệnh là phát ban trên da với tổn thương dạng đích; đôi khi bệnh cũng ảnh hưởng đến niêm mạc. Bệnh hồng ban đa dạng thường xảy ra cấp tính và tự giới hạn, có thể tự khỏi mà không gây ra biến chứng.

Hồng ban đa dạng chủ yếu ảnh hưởng đến thanh niên trong độ tuổi 20–40, nhưng mọi nhóm tuổi và chủng tộc đều có thể bị ảnh hưởng. Trong đó, nam giới thường mắc bệnh nhiều hơn nữ giới.

Nguyên nhân của bệnh hồng ban đa dạng

Nhiễm trùng đóng vai trò bệnh sinh trong ít nhất 90% các trường hợp hồng ban đa dạng.

Nguyên nhân nhiễm trùng phổ biến nhất gây ra hồng ban đa dạng là virus herpes simplex (HSV), thường là herpes labialis (mụn rộp ở môi) và ít gặp hơn là herpes sinh dục. Trong đó, HSV loại 1 gây bệnh nhiều hơn loại 2. Theo thứ tự, nhiễm herpes thường xảy ra trước khi phát ban trên da từ 3–14 ngày.

Mycoplasma pneumonia, tác nhân gây nhiễm trùng phổi, là nguyên nhân phổ biến tiếp theo.

Ngoài ra, nhiều loại virus khác cũng đã được báo cáo gây ra hồng ban đa dạng, bao gồm Parapoxvirus, Herpes varicella-zoster (gây bệnh thủy đậu và bệnh zona), Adenovirus, virus viêm gan, virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV), và cả tiêm vắc xin virus.

Thuốc: Thuốc cũng có thể là một nguyên nhân ít gặp (<10%) gây hồng ban đa dạng.

Một số loại thuốc đã được ghi nhận là tác nhân gây ra tình trạng hồng ban đa dạng, bao gồm barbiturat, thuốc chống viêm không steroid, penicillin, sulfonamid, nitrofurantoin, phenothiazin, và thuốc chống co giật.

> Thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng của bệnh hồng ban đa dạng

Bệnh hồng ban đa dạng có nguy hiểm không?

Bệnh hồng ban đa dạng có mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào diện tích bề mặt cơ thể bị ảnh hưởng. Việc chữa lành thường diễn ra tự nhiên trong khoảng 2-3 tuần, tuy nhiên, các tổn thương niêm mạc mất nhiều thời gian hơn. Dù các sang thương thường không để lại sẹo, chúng có thể gây rối loạn sắc tố. Khả năng tái phát của hồng ban đa dạng thấp, dưới 5%, chủ yếu ở các trường hợp do nhiễm herpes.

Nguy hiểm lâu dài của hồng ban đa dạng liên quan đến tổn thương niêm mạc. Tổn thương mắt có thể nghiêm trọng, dẫn đến mù lòa. Vì vậy, cần đặc biệt cảnh giác trong giai đoạn cấp tính để ngăn ngừa phát ban tiếp theo. Tiên lượng bệnh phụ thuộc vào việc chăm sóc, đặc biệt trong trường hợp tổn thương niêm mạc nghiêm trọng và bội nhiễm vi khuẩn. Biến chứng có thể bao gồm nhiễm trùng huyết, viêm mô tế bào, tổn thương da vĩnh viễn, để lại sẹo, tổn thương mắt vĩnh viễn, và viêm các cơ quan nội tạng như phổi hoặc gan.

Bệnh hồng ban đa dạng trở nên nguy hiểm khi bệnh nhân có các yếu tố tiên lượng xấu như rối loạn chức năng thận, cấy ghép tủy xương, tổn thương tạng kèm theo, và tuổi cao.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh có thể dẫn đến tử vong, thường do phản ứng với thuốc hơn là nhiễm trùng, được gọi là hội chứng Stevens-Johnson, với biểu hiện phồng rộp và bong tróc các vùng da lớn, ảnh hưởng cả niêm mạc như miệng hoặc mắt.

Người bệnh cần nhập viện ngay để kiểm soát biến chứng, mất nước và nhiễm trùng. Những bệnh nhân này cần được theo dõi trong khu hồi sức tích cực như bệnh nhân bỏng. Tránh tẩy tế bào chết khi tổn thương đang tiến triển, và sử dụng dung dịch Burrow hoặc nước muối sinh lý với băng gạc không dính cho các tổn thương bị bào mòn. Tất cả các loại thuốc nghi ngờ gây bệnh phải được ngừng ngay lập tức.

Quá trình tái biểu mô hóa trong hồng ban đa dạng có thể mất từ 7-21 ngày. Hỗ trợ dinh dưỡng và điều hòa thân nhiệt cũng rất quan trọng. Nếu không đảm bảo sự chăm sóc toàn diện, người bệnh dễ bị tổn thương cơ quan thứ phát, suy giảm chức năng và có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Tóm lại, bệnh hồng ban đa dạng là phản ứng da với nhiễm trùng hoặc một số loại thuốc. Với mức độ nhẹ, sang thương da thường thuyên giảm sau 2-4 tuần. Bác sĩ sẽ xác định và điều trị nguyên nhân gây bệnh, có thể kê đơn điều trị tại chỗ cho sang thương da. Tuy nhiên, hồng ban đa dạng nặng có thể nguy hiểm, đòi hỏi người bệnh nhập viện để điều trị toàn diện, nâng đỡ các cơ quan nhằm hạn chế biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

(Bài viết tham khảo, biên soạn lại từ tài liệu "Bệnh hồng ban đa dạng có nguy hiểm không?", link bài: https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/benh-hong-ban-da-dang-co-nguy-hiem-khong-vi)