Phương pháp phát hiện sớm ung thư cổ tử cung là gì?

Ung thư cổ tử cung có thể được phát hiện sớm như thế nào?

Phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung là thực hiện xét nghiệm Pap định kỳ, có thể kết hợp với xét nghiệm HPV. Việc nhận thức sớm các triệu chứng và dấu hiệu của ung thư cổ tử cung giúp giảm nguy cơ chẩn đoán muộn. Phát hiện kịp thời sẽ gia tăng đáng kể khả năng điều trị thành công các tiền ung thư và ung thư.

> Ung thư cổ tử cung: Triệu chứng/dấu hiệu, nguyên nhân, kiểm tra, chữa trị

Hướng dẫn từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ về phát hiện sớm ung thư cổ tử cung

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đã đưa ra khuyến cáo về việc sàng lọc ung thư cổ tử cung để giúp phát hiện sớm, thậm chí cả những trường hợp tiền ung thư. Các nguyên tắc này bao gồm:

• Tất cả phụ nữ nên bắt đầu xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung từ tuổi 21.

• Phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi nên thực hiện xét nghiệm Pap mỗi 3 năm. Không cần xét nghiệm HPV nếu kết quả Pap bình thường.

• Phụ nữ từ 30 đến 65 tuổi nên làm xét nghiệm Pap kết hợp HPV mỗi 5 năm nếu kết quả bình thường. Một lựa chọn khác là chỉ làm xét nghiệm Pap mỗi 3 năm.

• Phụ nữ trên 65 tuổi nếu đã được kiểm tra đều đặn trong 10 năm với kết quả bình thường, có thể ngừng sàng lọc. Tuy nhiên, nếu có tiền sử tiền ung thư nặng như CIN2 hoặc CIN3, họ nên tiếp tục xét nghiệm trong ít nhất 20 năm.

• Phụ nữ đã cắt bỏ hoàn toàn tử cung và cổ tử cung do các lý do không liên quan đến ung thư cổ tử cung có thể ngừng sàng lọc.

• Phụ nữ có nguy cơ cao như hệ miễn dịch bị suy yếu hoặc do nhiễm HIV cần kiểm tra thường xuyên hơn theo chỉ định của bác sĩ.

• Phụ nữ đã tiêm vắc-xin HPV vẫn nên tuân thủ các hướng dẫn sàng lọc theo độ tuổi.

Một số phụ nữ tin rằng việc ngừng sinh con đồng nghĩa với việc không cần sàng lọc nữa, tuy nhiên điều này không chính xác. Việc tuân thủ các khuyến cáo từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ là cần thiết để bảo vệ sức khỏe.

Nếu có kết quả xét nghiệm bất thường, phụ nữ có thể cần làm thêm xét nghiệm Pap hoặc HPV theo dõi trong vòng 6 tháng đến 1 năm. Những người đã được chẩn đoán ung thư cổ tử cung hoặc tiền ung thư nên tuân theo các hướng dẫn theo dõi riêng của chuyên gia y tế.

Tầm quan trọng của việc sàng lọc ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung từng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ trên toàn cầu. Nhờ vào sự phổ biến của xét nghiệm Pap, tỷ lệ mắc và tử vong do căn bệnh này đã giảm đáng kể.

Việc sàng lọc không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư cổ tử cung mà còn tạo cơ hội điều trị thành công cao hơn. Xét nghiệm sàng lọc giúp phát hiện những thay đổi bất thường trong tế bào cổ tử cung, ngăn ngừa các tế bào tiền ung thư tiến triển thành ung thư thực sự. Mặc dù sàng lọc mang lại nhiều lợi ích, nhiều phụ nữ vẫn chưa thực hiện xét nghiệm đều đặn. Đa số các trường hợp ung thư cổ tử cung được phát hiện ở những người chưa từng, hoặc không xét nghiệm Pap trong thời gian gần đây.

Xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung

Việc phát hiện sớm ung thư cổ tử cung có thể thực hiện thông qua xét nghiệm Pap thường xuyên, kết hợp với xét nghiệm HPV. Khi xét nghiệm Pap được áp dụng rộng rãi, tỷ lệ phát hiện tổn thương tiền ung thư cổ tử cung tăng cao hơn nhiều so với ung thư đã xâm lấn. Nhận biết các dấu hiệu sớm của ung thư cổ tử cung giúp tránh được việc chẩn đoán muộn, cải thiện đáng kể khả năng điều trị và ngăn ngừa sự tiến triển của tế bào ung thư.

Xét nghiệm DNA HPV

Các bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm HPV để tìm kiếm chủng HPV có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung. Xét nghiệm này giúp phát hiện sự hiện diện của DNA HPV trong các tế bào cổ tử cung, thường được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm Pap.

Xét nghiệm Pap (Papanicolaou)

Xét nghiệm Pap là phương pháp thu thập tế bào từ cổ tử cung và quan sát dưới kính hiển vi để phát hiện sự hiện diện của ung thư hoặc các dấu hiệu tiền ung thư.

Kết quả xét nghiệm Pap bất thường

Khi kết quả xét nghiệm Pap không bình thường, đây có thể là bước đầu tiên trong việc phát hiện ung thư cổ tử cung. Kết quả này thường dẫn đến các xét nghiệm sâu hơn để chẩn đoán chính xác.

Dấu hiệu và triệu chứng của ung thư cổ tử cung

Ở giai đoạn sớm, ung thư cổ tử cung và tiền ung thư thường không gây ra triệu chứng rõ ràng. Chỉ khi khối u phát triển và lan sang các mô lân cận, các dấu hiệu mới bắt đầu xuất hiện. Những triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Điều này có thể xảy ra sau quan hệ tình dục, sau mãn kinh, giữa các chu kỳ kinh nguyệt, hoặc khi thời gian kinh kéo dài hơn bình thường. Đôi khi, máu có thể xuất hiện sau khi thụt rửa.

• Dịch âm đạo bất thường: Dịch có thể có máu, thường xuất hiện giữa các kỳ kinh hoặc sau mãn kinh.

• Đau khi quan hệ tình dục.

• Đau vùng chậu.

Khi ung thư cổ tử cung tiến triển hơn, các dấu hiệu khác có thể xuất hiện, bao gồm:

• Sưng phù chân.

• Khó khăn khi đi tiểu hoặc đại tiện.

• Máu trong nước tiểu.

Những triệu chứng này có thể liên quan đến các vấn đề khác ngoài ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, nên đến gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra. Việc chậm trễ có thể làm giảm khả năng điều trị thành công nếu ung thư tiến triển. Để tăng cơ hội chữa khỏi, phụ nữ nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ thay vì chờ đợi các triệu chứng xuất hiện.

Xét nghiệm ung thư cổ tử cung

Quá trình phát hiện ung thư cổ tử cung thường bắt đầu bằng kết quả bất thường từ xét nghiệm Pap. Khi đó, cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác liệu ung thư cổ tử cung có tồn tại hay không.

Nếu bạn gặp các triệu chứng như chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân hoặc đau khi quan hệ tình dục, bác sĩ phụ khoa sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định nguy cơ ung thư hoặc tiền ung thư cổ tử cung. Nếu phát hiện ung thư xâm lấn, bệnh nhân thường được chuyển tới bác sĩ ung thư phụ khoa để điều trị.

Xét nghiệm đối với phụ nữ có dấu hiệu ung thư cổ tử cung hoặc kết quả Pap bất thường

Ban đầu, bác sĩ sẽ thu thập tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình, đồng thời kiểm tra các yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung. Sau đó, bác sĩ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát và vùng chậu. Nếu chưa thực hiện, xét nghiệm Pap cũng có thể được yêu cầu. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các hạch bạch huyết để phát hiện khả năng di căn của ung thư.

Xét nghiệm Pap chỉ là xét nghiệm sàng lọc và không thể khẳng định chắc chắn bạn có bị ung thư cổ tử cung hay không. Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm tiếp theo như soi cổ tử cung, nạo kênh tử cung hoặc sinh thiết chóp để xác định tình trạng cụ thể.

Soi cổ tử cung

Soi cổ tử cung là bước tiếp theo khi có các triệu chứng ung thư hoặc kết quả Pap không bình thường. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ phóng đại để quan sát kỹ bề mặt cổ tử cung. Nếu phát hiện bất thường, một mẫu mô sẽ được lấy từ cổ tử cung để phân tích và xác định tình trạng tiền ung thư hoặc ung thư. Mặc dù soi cổ tử cung không đau, nhưng quá trình sinh thiết có thể gây khó chịu, co thắt nhẹ và chảy máu ở một số người.

Các loại sinh thiết cổ tử cung

Có nhiều phương pháp sinh thiết cổ tử cung nhằm chẩn đoán và điều trị ung thư cổ tử cung. Nếu sinh thiết có thể loại bỏ hoàn toàn mô bất thường, đó có thể là phương pháp điều trị duy nhất cần thiết.

Soi cổ tử cung sinh thiết

Khi bác sĩ phát hiện bất thường qua máy soi cổ tử cung, một mẫu mô nhỏ sẽ được cắt từ vùng tổn thương để phân tích. Quá trình này có thể gây ra đau nhẹ, chuột rút và chảy máu nhẹ sau khi thực hiện.

Nạo kênh cổ tử cung

Nếu bác sĩ không nhìn thấy tổn thương qua soi cổ tử cung, nạo kênh cổ tử cung là phương pháp tiếp theo. Một dụng cụ sẽ được đưa vào kênh cổ tử cung để lấy mẫu mô và gửi tới phòng xét nghiệm kiểm tra.

Sinh thiết chóp cổ tử cung

Phương pháp này còn được gọi là khoét chóp, trong đó một phần mô hình chóp sẽ được lấy ra từ cổ tử cung. Khoét chóp thường được sử dụng để điều trị các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn sớm.

Hai phương pháp phổ biến là khoét chóp bằng vòng điện (LEEP/LLETZ) và khoét chóp bằng dao lạnh. Cả hai đều yêu cầu gây tê và có thể có biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng hoặc hẹp cổ tử cung.

Đối với phụ nữ bị ung thư cổ tử cung

Khi sinh thiết xác nhận ung thư cổ tử cung, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác để xác định mức độ lan rộng của ung thư. Những xét nghiệm này không áp dụng cho tất cả bệnh nhân, mà phụ thuộc vào kết quả kiểm tra thể chất và sinh thiết ban đầu.

Nội soi bàng quang, soi trực tràng và kiểm tra dưới gây mê

Các thủ thuật này thường áp dụng cho những phụ nữ có khối u lớn và không cần thiết nếu ung thư cổ tử cung được phát hiện ở giai đoạn sớm. Nội soi bàng quang là quá trình sử dụng một ống mỏng có đèn và kính để kiểm tra bàng quang và niệu đạo, giúp xác định ung thư có xâm lấn vào những khu vực này hay không. Trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết để xét nghiệm. Nội soi bàng quang thường thực hiện dưới gây tê tại chỗ, nhưng có thể cần gây mê toàn thân tuỳ thuộc vào từng bệnh nhân.

Tương tự, nội soi trực tràng sử dụng một ống có đèn để kiểm tra ung thư có lây lan vào trực tràng không. Bác sĩ cũng có thể khám vùng chậu khi bạn đang gây mê để xác định ung thư có lan ra khỏi cổ tử cung hay không.

Chẩn đoán hình ảnh ung thư cổ tử cung

Nếu bác sĩ xác nhận ung thư cổ tử cung, một số xét nghiệm hình ảnh sẽ được tiến hành để xác định mức độ lây lan của ung thư và hỗ trợ quá trình lập kế hoạch điều trị.

• X-quang ngực: Giúp kiểm tra ung thư cổ tử cung có di căn đến phổi hay không.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Thực hiện khi khối u lớn hoặc có dấu hiệu ung thư lan rộng.

• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI cung cấp hình ảnh chi tiết về các mô mềm, đôi khi rõ ràng hơn so với CT, giúp bác sĩ đánh giá ung thư cổ tử cung ở các khu vực khó quan sát.

• Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET): PET sử dụng đường phóng xạ để phát hiện các tế bào ung thư trong cơ thể.

• Chụp PET/CT: Phương pháp kết hợp này cho phép so sánh hình ảnh chi tiết trên CT với hoạt động phóng xạ cao hơn khi chụp PET. Đây là một trong những xét nghiệm thường được sử dụng để kiểm tra ung thư cổ tử cung đã lan rộng đến các hạch bạch huyết hay không.