Cách điều trị sốt xuất huyết tại nhà hiệu quả và an toàn

1. Khi nào có thể điều trị sốt xuất huyết tại nhà?

Không phải mọi trường hợp sốt xuất huyết đều cần nhập viện. Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng lâm sàng của người bệnh để quyết định bệnh nhân có thể điều trị tại nhà hay cần nhập viện theo dõi. Những trường hợp sốt xuất huyết nhẹ (giai đoạn đầu, không có biến chứng nặng) có thể điều trị tại nhà bằng cách nghỉ ngơi, uống thuốc hạ sốt, và bù nước điện giải.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những nhóm người sau đây có nguy cơ diễn tiến nặng và cần được điều trị tại bệnh viện:

• Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi
• Phụ nữ mang thai
• Người cao tuổi
• Người có hệ miễn dịch suy giảm hoặc bệnh nền
• Những người dùng thuốc chống đông máu hoặc có các bệnh lý về máu

2. Nguyên tắc điều trị sốt xuất huyết tại nhà

Sốt xuất huyết hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy việc điều trị chủ yếu dựa trên nguyên tắc chăm sóc và hỗ trợ cơ thể tự phục hồi. Các biện pháp điều trị tại nhà bao gồm:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Người bệnh cần nghỉ ngơi nhiều, giảm thiểu các hoạt động gắng sức để cơ thể tập trung phục hồi.
• Giảm sốt và theo dõi nhiệt độ: Sốt là phản ứng của cơ thể để chống lại virus. Tuy nhiên, khi sốt cao kéo dài, cần sử dụng các biện pháp hạ sốt hợp lý.
• Bù nước và điện giải: Cần bổ sung đủ nước và điện giải để tránh tình trạng mất nước, một trong những yếu tố khiến bệnh nặng hơn.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn uống khoa học giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể trong quá trình hồi phục.

3. Cách điều trị sốt xuất huyết tại nhà

Theo dõi thân nhiệt

Người bệnh thường sốt cao trong 3 ngày đầu với nhiệt độ cơ thể có thể lên tới 39-40 độ C. Để hạ nhiệt, có thể chườm mát tại các vị trí như nách, bẹn, và lau người bằng nước ấm. Tránh sử dụng nước lạnh vì có thể gây sốc nhiệt.

Không nên tự ý dùng quá liều thuốc hạ sốt Paracetamol. Việc lạm dụng thuốc có thể gây tổn hại đến gan, giảm khả năng miễn dịch, và nguy cơ ngộ độc nếu dùng quá liều. Liều dùng khuyến nghị là 15mg/kg thể trọng mỗi 4-6 giờ. Trong trường hợp nhiệt độ không giảm, bệnh nhân có các dấu hiệu như mệt lả, chân tay lạnh, khó thở, chảy máu cam, nôn mửa, cần đưa bệnh nhân tới bệnh viện ngay lập tức.

Nghỉ ngơi và thư giãn

Bệnh nhân sốt xuất huyết cần được nghỉ ngơi tuyệt đối. Giấc ngủ giúp cơ thể tự phục hồi và tiết hormone tăng trưởng, có tác dụng quan trọng trong quá trình tái tạo và sửa chữa các tế bào bị tổn thương.

Vệ sinh mắt, mũi

Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt và mũi, giúp làm sạch và giảm nguy cơ viêm nhiễm. Đây là biện pháp quan trọng trong việc giảm các triệu chứng khó chịu và phòng tránh bội nhiễm vi khuẩn tại các khu vực nhạy cảm.

Uống thuốc hạ sốt hợp lý

Paracetamol là loại thuốc được khuyến nghị để hạ sốt cho bệnh nhân sốt xuất huyết. Tuy nhiên, không được sử dụng Aspirin hay Ibuprofen, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu trong. Aspirin ngăn cản tiểu cầu đông máu, có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết nặng hơn.

Bổ sung nước và điện giải

Trong trường hợp sốt xuất huyết thể nhẹ, bệnh nhân cần uống nhiều nước để bù lại lượng nước mất do sốt cao và thoát mồ hôi. Ngoài nước lọc, có thể uống nước ép trái cây, nước dừa, và dung dịch Oresol. Nếu bệnh nhân không thể uống được hoặc bị nôn nhiều, cần đưa đến cơ sở y tế để được truyền dịch.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Người bệnh sốt xuất huyết cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng. Trong giai đoạn đầu khi còn sốt cao, nên ăn các món lỏng, dễ tiêu như cháo, súp. Khi bệnh thuyên giảm, có thể chuyển sang chế độ ăn nhẹ với những thực phẩm giàu đạm và vitamin để hỗ trợ quá trình tái tạo tiểu cầu.

Tránh các yếu tố gây hại

• Không sử dụng Aspirin hoặc Ibuprofen: Hai loại thuốc này có thể gây ra tình trạng xuất huyết nặng do làm giảm khả năng đông máu.
• Không tự ý truyền dịch tại nhà: Việc truyền dịch không đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sốc hoặc tràn dịch màng phổi.
• Không tắm nước lạnh: Tắm nước lạnh có thể làm bệnh nặng hơn, thay vào đó nên lau người hoặc tắm nhanh với nước ấm.

4. Khi nào cần đến bệnh viện?

Mặc dù nhiều trường hợp sốt xuất huyết có thể điều trị tại nhà, nhưng nếu xuất hiện những dấu hiệu sau đây, bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện ngay:

• Sốt cao không hạ trong 3 ngày
• Tay chân lạnh, mệt mỏi, suy nhược nghiêm trọng
• Nôn ói liên tục, khó thở, đau bụng dữ dội
• Xuất huyết dưới da, chảy máu cam, đi ngoài ra máu
• Co giật, lơ mơ, hoặc tình trạng tinh thần thay đổi

5. Phòng ngừa sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết chưa có vắc-xin phòng ngừa, do đó cách tốt nhất để bảo vệ bản thân là phòng tránh muỗi đốt. Những biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Sử dụng màn khi ngủ, kể cả ban ngày
• Mặc quần áo dài, che kín tay chân
• Loại bỏ các khu vực nước đọng, nơi muỗi sinh sản
• Sử dụng các loại thuốc xua muỗi hoặc phun thuốc diệt muỗi khi cần thiết

Kết luận

Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân được phát hiện sớm và tuân thủ đúng nguyên tắc điều trị tại nhà, bệnh có thể thuyên giảm mà không cần nhập viện. Điều quan trọng là theo dõi sát sao các triệu chứng, nghỉ ngơi đầy đủ, bổ sung dinh dưỡng và nước, và đến ngay bệnh viện khi có dấu hiệu bất thường.

(Bài viết được tham khảo, biên soạn lại từ "6 cách điều trị sốt xuất huyết tại nhà theo quy định của Bộ Y tế", xem link gốc)