Những tổn thương phổ biến do sốt rét ác tính gây ra

Căn bệnh này có thể dẫn đến rối loạn huyết động, tắc nghẽn vi tuần hoàn, thiếu oxy và giảm tưới máu lên não, khiến nguy cơ tử vong trở nên rất cao nếu không được điều trị kịp thời.

Sốt rét ác tính là gì?

Sốt rét ác tính là một thể nặng của bệnh sốt rét, thường xảy ra khi ký sinh trùng sốt rét gây tổn thương ở các mao mạch nhỏ. Các mao mạch này bị tắc nghẽn, làm giảm lượng máu cung cấp cho các cơ quan, đặc biệt là não. Trong đó, sốt rét ác tính thể não là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 85% các trường hợp. Bệnh nhân bị sốt rét ác tính thể não có nguy cơ cao rơi vào tình trạng hôn mê, nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến biến chứng ở nhiều cơ quan khác, và tỷ lệ tử vong là rất lớn.

> Thông tin chi tiết về bệnh sốt rét

Thời gian ủ bệnh sốt rét

Thời gian ủ bệnh sốt rét từ lúc bị muỗi truyền nhiễm ký sinh trùng cho đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên có thể khác nhau tùy thuộc vào loại ký sinh trùng. Với P. falciparum, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 9 đến 14 ngày; với P. vivax là từ 12 đến 17 ngày; và với P. malariae thì có thể kéo dài từ 20 ngày đến nhiều tháng. Trường hợp nhiễm sốt rét do truyền máu, thời gian ủ bệnh thường rất ngắn, chỉ từ vài ngày do lượng ký sinh trùng trong máu truyền đã cao.

Các tổn thương gây ra do sốt rét ác tính

Sốt rét ác tính không chỉ gây sốt và rét run mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm tổn thương não, thận, gan, phổi, và tim mạch. Dưới đây là các thể sốt rét ác tính phổ biến:

• Thể não: Là dạng phổ biến nhất, bệnh nhân bị rối loạn ý thức, sốt cao, mất ngủ, đau đầu, hôn mê, và co giật.

• Thể tiểu huyết cầu tố: Biến chứng gây tan máu, dẫn đến suy thận, trụy tim mạch, và vô niệu.

• Thể giá lạnh: Bệnh nhân cảm thấy lạnh toàn thân, huyết áp tụt, và da xanh tái.

• Thể phổi: Bệnh nhân khó thở, khạc ra bọt màu hồng, và có dấu hiệu tổn thương phổi.

• Thể gan mật: Gây vàng da, vàng mắt, buồn nôn, và tổn thương gan nghiêm trọng.

• Thể tiêu hóa: Biểu hiện đau bụng, nôn, tiêu chảy cấp, và giảm thân nhiệt.

Sốt rét ác tính là một bệnh nguy hiểm, và việc nhận biết sớm các triệu chứng cũng như can thiệp điều trị kịp thời có thể giảm thiểu nguy cơ tử vong.

Chẩn đoán sớm sốt rét ác tính

Để giảm thiểu tỷ lệ tử vong và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của sốt rét ác tính, đặc biệt là thể não, việc chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng. Hiệu quả của việc điều trị phụ thuộc lớn vào chất lượng can thiệp y tế và thời điểm phát hiện bệnh.

Trong thực tế, tỷ lệ tử vong do sốt rét ác tính thường tăng theo thời gian can thiệp. Nếu bệnh nhân được điều trị ngay trong những giờ đầu tiên, tỷ lệ tử vong có thể giảm xuống dưới 5%. Tuy nhiên, nếu can thiệp chỉ diễn ra sau 24 giờ, tỷ lệ tử vong có thể tăng lên 5-10%, và nếu điều trị từ ngày thứ hai, tỷ lệ tử vong có thể đạt từ 10-20%. Trường hợp điều trị bắt đầu từ ngày thứ ba, khi bệnh đã có biến chứng nặng, khả năng sống sót của bệnh nhân giảm xuống chỉ còn 20-30%.

Phát hiện sớm các dấu hiệu của sốt rét ác tính, đặc biệt là giai đoạn “tiền ác tính,” có thể ngăn chặn quá trình chuyển từ sốt rét thông thường sang sốt rét ác tính. Điều này không chỉ giúp giảm tỷ lệ tử vong mà còn tránh được những biến chứng nguy hiểm, bảo vệ tính mạng của bệnh nhân.

Sốt rét ác tính thể não là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của sốt rét, thường gặp ở các trường hợp sốt rét ác tính. Khi bệnh nhân có dấu hiệu của sốt rét ác tính thể não, cần đưa họ đến cơ sở y tế ngay lập tức để tiên lượng và cấp cứu kịp thời. Nếu cần, bệnh nhân có thể được chuyển đến tuyến trên để tiếp tục điều trị chuyên sâu.

> Vì sao sốt rét ác tính nguy hiểm?