Lo quá bệnh nhiễm mà gây ung thư! Tổ chức Y tế Thế giới ước tính 1/5 (20%) gánh nặng ung thư của loài người là do bệnh nhiễm. Một con vi khuẩn (Helicobacter pylori), ba con virút (HBV, HCV và HPV) gây 15% các ung thư. Coi chừng những kẻ quấy rối vô hình.
Mấy thứ lăng nhăng, chúng giết ta. Các virút viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) là thủ phạm gây ung thư gan. Truyền người sang người, hoặc lây qua máu nhiễm, nhiễm qua tiêm chích, quan hệ tình dục, con sinh ra từ mẹ nhiễm. Virút HBV âm thầm tấn công các tế bào gan, làm ra xơ gan, suy gan, ung thư gan. HBV còn liên thủ với aflatôxin vùi dập lá gan, gây ung thư gan 60 lần cao hơn HBV riêng lẻ. Độc tố aflatôxin là do nấm mốc ở bắp, đậu phộng, lúa gạo và lúa mì. Aflatôxin hại gan, có thể dẫn tới ung thư gan. Virút HCV mới được phân lập năm 1989. Bị nhiễm HCV mà uống rượu, xơ gan và ung thư bùng lên như đổ dầu vào lửa.
Ở nước ta, ung thư gan là loại thường gặp nhất. Đàn ông mắc nhiều gấp ba phụ nữ. Phải chăng các đấng mày râu thường nhâm nhi với mồi nhậu dễ dãi, thức ăn mốc meo...
Mừng là có thuốc trị tốt viêm gan B, có vắcxin ngừa HBV.
HCV mới có thuốc trị, chưa có vắcxin. Cảnh giác thức ăn mốc meo. Giữ gìn tránh nhiễm HBV, HCV. Quan hệ tình dục an toàn. Cẩn thận xăm hình da...
Lần ra manh mối ung thư cổ tử cung. Năm 1983, TS. Harald zur Hausen tìm ra virút HPV-16 rồi HPV-18 là thủ phạm gây khoảng 70% ung thư cổ tử cung. Rõ rồi, do quan hệ tình dục, không phải trời kêu. Zur Hausen nhận giải Nobel Y học năm 2008. Nhiễm virút dẫn đến ung thư cần khoảng 20 - 30 năm. HPV có thể đi từ người này sang người khác trong cuộc ái ân, hoặc chỉ cọ xát da với da. Ở phụ nữ, HPV còn gây ung thư cửa mình, âm đạo hậu môn. Hai vắcxin Gardasil và Cervarix ngừa được 70% các ung thư cổ tử cung do HPV 16-18 gây ra, vậy còn 30% lọt lưới. Tuổi quy định tiêm vắcxin tại các nước u Mỹ là 9 đến 26 tuổi, chưa có quan hệ tình dục. Phụ nữ đã có quan hệ tình dục vẫn phải khám phụ khoa định kỳ và làm xét nghiệm PAP. HPV-16 tăng nguy cơ ung thư hậu môn và dương vật ở những người đồng tính nam.
Nay thì biết thêm HPV-16 gây ung thư vùng họng.
Vi khuẩn Helicobacter pylori cũng là sát thủ. Ước tính có khoảng 50 - 60% các ung thư dạ dày trên toàn cầu liên hệ chặt chẽ với H. pylori, vi khuẩn trong dạ dày. Giải Nobel Y học 2005 vinh danh Barry Marshall và Robin Warren do khám phá H. pylori (1984). Có lẽ vi khuẩn này truyền đi thông qua nước bọt hoặc phân người. Khoảng 10 - 20% những người nhiễm khuẩn sẽ bị bệnh loét dạ dày, rồi viêm mạn tính, một số ít nặng lên thành viêm dạ dày dạng teo, có thể dẫn đến thành ung thư. Đã có thuốc trị viêm loét dạ dày do nhiễm H. pylori.
Mỗi người phải biết lo cho mình và gia đình. Phải tích cực phòng ngừa, điều trị tốt các bệnh nhiễm này trước khi chúng gây ung thư.
Tags:
Tags:
Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z) là cuốn sách về kiến thức y học chuyên sâu với các từ tiếng Anh được giải thích bằng tiếng Việt giản dị, dễ hiểu, có hệ thống và bảo đảm độ tin cậy, tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.
Cuốn sách nổi tiếng này của tác giả GS.TS.BS Nguyễn Chấn Hùng đã được NXB Tổng hợp TP HCM tái bản nhiều lần.
"Khi hơi thở hóa thinh không" là một cuốn hồi ký đầy xúc động và sâu sắc của Paul Kalanithi, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh trẻ tuổi người Mỹ gốc Ấn. Anh đã viết cuốn sách trong những tháng cuối đời khi anh đối mặt với căn bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.
