Đã biết nhiều nguyên nhân gây bệnh. Ung thư là do con người, có thể phòng tránh được. Đừng đổ tại trời.
Đại dịch ung thư do thuốc lá. Chứa hơn 60% chất gây ung thư (carcinôgen), khói thuốc lá không chỉ hại người nuốt khói mà cả những người hít khói ké, gây ra hơn 15 loại ung thư, không chỉ ở phổi, miệng, họng, thanh quản mà còn tăng nguy cơ ung thư ở dạ dày, tuyến tụy, bọng đái, ruột, thực quản, vú và cổ tử cung... Cứ ba người bị ung thư thì một người là do khói thuốc lá.
Bệnh nhiễm làm gánh nặng thêm. 20% các ung thư liên quan đến bệnh nhiễm. Viêm gan do virút HBV và HCV lâu ngày dẫn đến ung thư gan. Các virút HPV gây ra nhiều ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Vi khuẩn H. pylori có thể gây ung thư dạ dày. Virút EBV gây ung thư vòm họng ở châu Á, lymphôm Burkitt ở châu Phi.
Bệnh theo miệng mà vào. Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu Ung thư (IARC) ước tính, ăn uống không lành gây 1/3 gánh nặng ung thư. Thức ăn muối mặn hun khói, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, mỡ béo, ít ăn rau quả tươi, uống nhiều rượu, ít vận động, fastfood (thức ăn nhanh) và béo phì làm tăng nguy cơ, đặc biệt ung thư dạ dày, đường ruột, vú...
Đáng sợ là các yếu tố nguy cơ ung thư bắt tay nhau. Virút HBV, HCV, bia rượu và aflatôxin liên thủ tàn phá lá gan. Xoắn khuẩn H. pylori, khói thuốc lá, thức ăn muối mặn "đánh hội đồng" dạ dày. EBV kết hợp chế độ ăn mặn gây ung thư vòm họng vùng Đông Nam Á. HIV gây suy giảm miễn dịch tạo thời cơ cho sarcôm Kaposi, lymphôm...
Từ năm 2010, Hiệp hội Quốc tế chống Ung thư (UICC) nhắn gửi mọi người trên hành tinh: "40% số người mắc ung thư lẽ ra có thể phòng ngừa được". Thật là tin đáng mừng. Mọi người nên theo nếp sống lành mạnh, tránh xa khói thuốc lá, tránh uống rượu quá đà, phòng tránh bệnh nhiễm, tập thể dục đều, ăn đúng ăn lành, giữ cân vừa phải.
Ngừa bệnh có hiệu quả nhất và lâu dài trong cuộc chiến phòng chống ung thư. Các ung thư phổi, gan, dạ dày khó trị, nhưng có thể phòng tránh tốt. Nên lưu ý phòng bệnh với vắcxin (chống HBV và HPV), quan hệ tình dục an toàn, bảo quản thức ăn đúng, bỏ thói quen ăn cá sống, dùng các sản phẩm máu an toàn. Tiêm vắcxin ngừa HPV, xét nghiệm điều trị H.pylori. Tích cực phòng ngừa các bệnh nhiễm này trước khi chúng gây ung thư.
Tránh xa khói thuốc
Uống ít bia rượu
Phòng tránh bệnh nhiễm
Ăn lành uống sạch
Ngủ đủ ngủ ngon
Tập thể dục đều
Giữ cân vừa phải
Ung thư ngừa được ai ơi
Ơ hờ bệnh nhập nghĩ là trời kêu.
Tags:
Tags:
Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z) là cuốn sách về kiến thức y học chuyên sâu với các từ tiếng Anh được giải thích bằng tiếng Việt giản dị, dễ hiểu, có hệ thống và bảo đảm độ tin cậy, tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.
Cuốn sách nổi tiếng này của tác giả GS.TS.BS Nguyễn Chấn Hùng đã được NXB Tổng hợp TP HCM tái bản nhiều lần.
"Khi hơi thở hóa thinh không" là một cuốn hồi ký đầy xúc động và sâu sắc của Paul Kalanithi, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh trẻ tuổi người Mỹ gốc Ấn. Anh đã viết cuốn sách trong những tháng cuối đời khi anh đối mặt với căn bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.
