Thông tin Y khoa: Chấn thương khí áp (Tên Tiếng Anh: Barotrauma)

Tổn thương hoặc đau, chủ yếu ảnh hưởng đến tai giữa và các xoang ở mặt do thay đổi áp suất không khí xung quanh. Những người thường dùng đường hàng không là nhóm có nguy cơ cao nhất, nhưng những người thợ lặn có mang bình khí nén cũng có những vấn đề tương tự.

Nguyên nhân

Khi máy bay tăng độ cao, áp suất trong cabin thường giảm khoảng một phần ba (độ cao khoảng 2500m so với mặt biển). Có thể cảm giác "bật ra" khi không khí, ở mức độ áp suất dưới mặt đất nằm ở tai giữa và xoang mặt, thoát ra ngoài qua vòi Eustache và ống xoang.

Khi máy bay giảm độ cao, áp suất trong cabin tăng trở lại và trở nên lớn hơn áp suất trong tai giữa và các xoang. Có thể cảm thấy hơi đau khi màng nhĩ bị ấn vào trong. Để làm giảm điều này, không khí cần phải được đưa lại vào tai giữa và các xoang để làm cân bằng áp suất trong và ngoài.

Phương pháp "cân đối tai" này có thể đạt được bằng cách nuốt mạnh hoặc thở mạnh ra với miệng ngậm chặt và mũi bị kẹp lại (nghiệm pháp Valsalva).

Nếu các ống xoang hoặc vòi Eustache bị tắc do nước nhầy, thường xảy ra khi bị lạnh đầu, phương pháp cân bằng áp suất tai được miêu tả ở trên thường khó khăn hoặc không thể.

Tổn thương nhẹ có thể xảy ra nếu sự cân bằng áp suất bị ngăn chặn hoặc bị làm chậm lại, hoặc nếu nghiệm pháp Valsalva được tiến hành quá mạnh.

Tổn thương thường bao gồm vỡ các mạch máu nhỏ ở thành tai giữa, hoặc các màng lót bên trong các xoang.

Sự thay đổi áp suất để có thể làm rách màng tai không có khả năng xảy ra với những chuyến bay bình thường, nhưng có thể xảy ra với những người thợ lặn hoặc những phi công chuyên bay ở độ cao lớn.

Đề phòng

Bất cứ người nào bị lạnh đầu nặng không nên đi máy bay nếu có thể. Nếu việc đi máy bay là không thể tránh khỏi, nên dùng một bình xịt mũi có chứa thuốc thông mũi trong khoảng thời gian ngắn trước khi máy bay hạ thấp độ cao. Những người du lịch đường không nên biết cách làm nghiệm pháp Valsalva. Trẻ nhỏ nên được cho bú hoặc ăn bằng bình trong khi hạ thấp độ cao; việc mút và nuốt của trẻ có tác dụng giống như làm nghiệm pháp Valsalva.

Triệu chứng

Đau ở tai hoặc ở xương gò má và trấn trong khi máy bay hạ thấp độ cao là một dấu hiệu cảnh báo cho sự chênh lệch áp suất. Tổn thương nhẹ do áp suất ở tai giữa, gọi là viêm tai do thay đổi khí áp, có thể tiếp tục gây đau, đôi khi mất khả năng nghe, và ù tai trong vài ngày; tổn thương do thay đổi khí áp các xoang mặt được gọi là viêm xoang do thay đổi khí áp, cũng có thể gây đau và có thể làm chảy nước mũi hoặc máu trong 1-2 ngày.

Điều trị

Trong phần lớn trường hợp, không cần thiết phải điều trị và các triệu chứng biến mất sau khoảng vài giờ hoặc 1-2 ngày. Tuy nhiên, nếu bị viêm nhiễm, các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ và kéo dài trong khoảng vài ngày. Nếu vẫn đau dai dẳng ở xoang mặt và chảy nước mũi, đó là những triệu chứng của viêm nhiễm, nên đến gặp bác sĩ, có thể cần thiết phải điều trị.

Tài liệu và thông tin trong bài viết này được trích dẫn từ cuốn Từ điển Bách khoa Y học Anh Việt A-Z mà tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.

Tin khác

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z)

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z)

Từ điển Bách khoa Y học Anh - Việt (A - Z) là cuốn sách về kiến thức y học chuyên sâu với các từ tiếng Anh được giải thích bằng tiếng Việt giản dị, dễ hiểu, có hệ thống và bảo đảm độ tin cậy, tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.

Sách y dược học  - 
Sách hay nên đọc: Cẩm nang phòng trị ung thư

Sách hay nên đọc: Cẩm nang phòng trị ung thư

Cuốn sách nổi tiếng này của tác giả GS.TS.BS Nguyễn Chấn Hùng đã được NXB Tổng hợp TP HCM tái bản nhiều lần.

Sách y dược học  - 
 Sách hay nên đọc: 'Khi hơi thở hóa thinh không' - Bác sĩ Paul Kalanithi

Sách hay nên đọc: "Khi hơi thở hóa thinh không" - Bác sĩ Paul Kalanithi

"Khi hơi thở hóa thinh không" là một cuốn hồi ký đầy xúc động và sâu sắc của Paul Kalanithi, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh trẻ tuổi người Mỹ gốc Ấn. Anh đã viết cuốn sách trong những tháng cuối đời khi anh đối mặt với căn bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.

Sách y dược học  -