Những lưu ý khi chăm sóc người bị hồng ban đa dạng

Đặc biệt, cần theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân, để kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường và đưa họ đến bệnh viện chăm sóc toàn diện.

Chăm sóc người bị hồng ban đa dạng tại nhà thế nào?

Vì bệnh hồng ban đa dạng nhẹ có khả năng tự thuyên giảm sau vài ngày, người bệnh có thể chỉ cần điều trị triệu chứng tại nhà. Các biện pháp này bao gồm sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chườm lạnh bằng dung dịch nước muối hoặc dung dịch Burrow, bôi steroid tại chỗ, và chăm sóc tổn thương răng miệng nhẹ nhàng như súc miệng bằng nước muối.

Chế độ dinh dưỡng cũng rất quan trọng đối với người bệnh hồng ban đa dạng. Nhiều người thắc mắc "hồng ban đa dạng kiêng ăn gì". Người bệnh nên ăn các món mềm, dạng nước như súp để tránh làm tổn thương các mụn nước hay vết loét trong miệng. Uống nhiều nước và bổ sung chất lỏng dưới nhiều dạng khác nhau để phòng tránh thoát nước qua các tổn thương da.

Người bị hồng ban đa dạng nên kiêng các loại thực phẩm đã từng gây dị ứng hoặc có nguy cơ gây dị ứng cao như cá biển và các loại đậu. Đồng thời, cần tránh các tác nhân gây dị ứng từ môi trường như khói bụi và lông động vật. Khi chăm sóc người bệnh tại nhà, cần giữ nhà cửa sạch sẽ, tránh ra ngoài trời hoặc tiếp xúc với môi trường không an toàn cho đến khi các tổn thương da hồi phục.

> Bệnh hồng ban đa dạng có nguy hiểm không?

Trong thời gian chăm sóc tại nhà, cần theo dõi các dấu hiệu tiến triển nặng để nhập viện và can thiệp y tế chuyên biệt:

• Nôn ói nhiều hoặc không thể uống nước, có nguy cơ mất chất lỏng và chất điện giải.
• Khò khè, khó thở, cần chăm sóc hỗ trợ về hô hấp bao gồm hút đàm và dẫn lưu tư thế.
• Đau đớn nhiều, cần sử dụng thuốc giảm đau chuyên biệt để kiểm soát cơn đau nghiêm trọng.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng vết loét da như chảy mủ.

Cách chăm sóc người bị hồng ban đa dạng ở bệnh viện

Bệnh hồng ban đa dạng nặng có thể cần nhập viện để điều trị các biến chứng và di chứng như tổn thương niêm mạc nghiêm trọng, ăn uống kém, mất nước, hoặc nhiễm trùng thứ phát. Quản lý dịch và chất điện giải của bệnh nhân cũng cần được thực hiện tốt hơn. Việc chăm sóc người bị hồng ban đa dạng nặng nên được tiến hành tại các đơn vị chăm sóc đặc biệt hoặc chuyên điều trị bỏng.

Chăm sóc tại đơn vị bỏng kết hợp chuyên khoa phẫu thuật có thể mang lại khả năng sống sót cao nhất cho người bệnh. Các vùng da bị bong tróc cần được chăm sóc như bỏng nhiệt, tránh làm tróc da trong khi các tổn thương vẫn đang tiến triển. Các khu vực da bị xói mòn có thể được tắm từ 1 đến 2 ngày bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch Burrow, sau đó thay quần áo sạch sẽ để phòng tránh tổn thương da.

Quá trình lành vết thương thường mất khoảng 2 tuần, trong thời gian này, chăm sóc da đúng cách là điều cần thiết. Thực hành xử lý vô trùng và tránh dùng vật liệu kết dính da. Sử dụng các chất bôi ngoài da như dung dịch nitrat bạc 0,5% hoặc dung dịch chlorhexidine 0,05% để làm sạch; làm ấm các dung dịch này trước khi dùng. Tránh dùng bạc sulfadiazine vì có thể gây kích ứng da.

Nếu bệnh hồng ban đa dạng do virus herpes simplex (HSV) hoặc liên quan đến viêm phổi, bệnh nhân cần được chỉ định dùng thuốc kháng virus hoặc kháng sinh. Thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch có thể cần thiết để điều trị nhiễm trùng thứ phát. Việc thực hiện cách ly là cần thiết để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Trong trường hợp bệnh hồng ban đa dạng do thuốc, cần ngừng ngay lập tức tất cả các loại thuốc có khả năng gây bệnh. Khi bệnh nhân đã ổn định trong khoa chăm sóc đặc biệt chuyên về bỏng và bắt đầu quá trình tái tạo biểu mô, thường mất 10-14 ngày. Bệnh nhân có thể tiếp tục được chăm sóc tại khoa hậu phẫu thông thường.

Các biện pháp chăm sóc bao gồm:

- Hồi sức chất lỏng và dinh dưỡng: Thực hiện chế độ ăn lỏng qua ống dẫn thức ăn mềm vào dạ dày hoặc ruột non và liệu pháp truyền dịch qua đường tĩnh mạch nếu cần. Tránh tiếp cận tĩnh mạch trung tâm để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

- Hỗ trợ phổi: Theo dõi và can thiệp kịp thời nếu bệnh nhân có biểu hiện tăng thông khí và giảm oxy máu nhẹ. Hỗ trợ phổi tích cực giúp phát hiện và điều trị sớm viêm phổi kẽ lan tỏa, ngăn ngừa hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS).

- Chăm sóc hỗ trợ khác: Duy trì điều hòa nhiệt độ bằng cách giữ nhiệt độ môi trường ở 30-32°C, sử dụng chất lỏng đã làm ấm, đèn sưởi hoặc chăn ủ. Sử dụng bề mặt hỗ trợ áp lực, nệm không khí hoặc gel để ngăn ngừa vết loét do áp lực. Sử dụng thuốc kháng axit, thuốc ức chế bơm proton hoặc thuốc chẹn histamine 2 để ngăn ngừa loét do căng thẳng. Tiêm heparin dưới da để ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu.

- Tham vấn chuyên gia khi cần thiết: Để chẩn đoán và thực hiện sinh thiết da, đánh giá nguyên nhân cơ bản của các rối loạn và di chứng toàn thân, chăm sóc tổn thương mắt và vết thương bỏng hoặc nhiễm trùng.

Cách điều trị bệnh hồng ban đa dạng

Corticosteroid tại chỗ rất hữu ích để điều trị ngoại trú cho những bệnh nhân bị hồng ban đa dạng trong tình trạng hạn chế. Mặc dù còn những tranh cãi về việc sử dụng steroid đường uống để làm dịu phản ứng viêm của cơ thể, thuốc vẫn có thể hữu ích nếu được dùng dưới dạng một liệu trình ngắn hạn kéo dài 10 ngày.

Để dự phòng tái phát hồng ban đa dạng liên quan đến herpes, nên xem xét sử dụng acyclovir đường uống cho những bệnh nhân có hơn 5 đợt mắc bệnh mỗi năm. Việc điều trị dự phòng này có thể kéo dài từ 6-12 tháng hoặc lâu hơn. Nếu tình trạng của bệnh nhân không đáp ứng, điều trị liên tục với valacyclovir đã được báo cáo là có hiệu quả.

Tamoxifen có thể được sử dụng để ngăn ngừa hồng ban đa dạng trong giai đoạn tiền kinh nguyệt. Tuy nhiên, kháng sinh dự phòng không được khuyến cáo vì làm tăng khả năng phát triển các chủng vi sinh vật kháng thuốc. Bằng chứng về nhiễm trùng cần phải được nuôi cấy nhanh chóng, và liệu pháp kháng sinh thích hợp nên được lựa chọn dựa trên kết quả nuôi cấy và độ nhạy.

Tóm lại, đối với người bị hồng ban đa dạng, việc chăm sóc toàn diện thường bao gồm điều trị triệu chứng, giảm đau, và vệ sinh tại chỗ. Bên cạnh đó, vì hồng ban đa dạng có thể tái phát, việc chăm sóc cần tích cực tìm kiếm nguyên nhân để phòng ngừa. Nếu nghi ngờ nguyên nhân là do một loại thuốc, cần ngưng sử dụng ngay lập tức.

(Bài viết tham khảo, biên soạn lại từ tài liệu "Chăm sóc người mắc bệnh hồng ban đa dạng", link gốc: https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cham-soc-nguoi-mac-benh-hong-ban-da-dang-vi)