Giới thiệu chung về bệnh tim bẩm sinh

Dịch tễ học của bệnh tim bẩm sinh

Với sự phát triển mạnh mẽ của y học, đã có rất nhiều bệnh nhân được can thiệp phẫu thuật ngay từ khi còn nhỏ và trở về cuộc sống bình thường. Thống kê cho thấy hơn 85% trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh sẽ sống được đến tuổi trưởng thành. Số lượng lớn bệnh nhân này sẽ lớn lên và đối mặt với những diễn biến tiếp theo của sự tiến triển bệnh cũng như các vấn đề mới sau phẫu thuật, can thiệp.

Rất nhiều bệnh nhân tim bẩm sinh ở tuổi trưởng thành cần phải phẫu thuật lại, kèm theo nguy cơ rối loạn nhịp và các biến chứng đặc biệt trong trường hợp các phẫu thuật can thiệp trước đó không tốt hoặc chưa hoàn thiện. Kết quả cuối cùng ở nhóm bệnh nhân này là tái nhập viện vì suy tim, tăng áp mạch máu phổi (pulmonary hypertension), rối loạn nhịp tim và đặc biệt tỷ lệ tử vong còn cao.

Tại Việt Nam chưa có thống kê cụ thể nào về số lượng bệnh nhân tim bẩm sinh (cả trẻ em và người lớn), tuy nhiên chúng ta có thể dựa vào các thống kê của nước ngoài để phần nào dự đoán số lượng bệnh tim bẩm sinh tại Việt Nam.

> Xem thêm: Kiến thức y học về bệnh tim bẩm sinh không tím

Chăm sóc bệnh nhân tim bẩm sinh

Năm 2020, khuyến cáo Hội tim mạch châu Âu (ESC) về bệnh tim bẩm sinh người lớn, đã đưa ra và nhấn mạnh quan điểm: Bệnh tim bẩm sinh là một bệnh có tính chất mạn tính và kéo dài cả cuộc đời.

Bệnh tim bẩm sinh kéo dài từ lúc đứa trẻ ra đời, cho đến khi lớn lên, trưởng thành, sinh con (với phụ nữ) và khi về già. Ngay cả sau khi phẫu thuật/can thiệp điều trị tổn thương tim bẩm sinh triệt để, các vấn đề khác liên quan vẫn còn tồn tại nhiều năm: rối loạn nhịp tim, các tổn thương tồn lưu sau phẫu thuật/ can thiệp, vấn đề thai sản, biến chứng bệnh động mạch vành, suy tim hay viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn... Do đó, bên cạnh việc điều trị bất thường bẩm sinh, rất nhiều vấn đề cần quan tâm và chăm sóc một cách toàn diện để bệnh nhân có cuộc sống chất lượng tốt (Hình 2.1).

Nhằm mục đích làm tốt hơn việc chăm sóc và điều trị bệnh tim bẩm sinh ở cả trẻ em và người lớn, một số vấn đề được đặt ra là:

‐ Ở trẻ em:

• Sàng lọc, phát hiện bệnh tim bẩm sinh từ trong bào thai (nếu có thể).• Sàng lọc trẻ em ngay sau sinh, để phát hiện sớm các bệnh tim bẩm sinh, nhất là các trường hợp trẻ có tím.

• Điều trị và theo dõi lâu dài trẻ em mắc tim bẩm sinh.

‐ Ở người trưởng thành:

• Phát hiện bệnh tim bẩm sinh ở người trưởng thành mà bị bỏ sót trong quá khứ.• Theo dõi liên tục các trường hợp bệnh tim bẩm sinh đã phát hiện từ nhỏ.

• Quyết định các phương pháp điều trị phẫu thuật, can thiệp hay điều trị nội khoa.• Hỗ trợ và xử lý các tình huống xuất hiện trong đời sống thường ngày ở bệnh nhân người lớn có bệnh tim bẩm sinh.

Một giải pháp đưa ra là thành lập các trung tâm tim bẩm sinh trẻ em và trung tâm tim bẩm sinh người lớn, đây là nhu cầu khá cấp thiết trong bối cảnh phát triển nhanh của ngành y tế nói chung và ngành tim mạch nói riêng.

Việc thành lập trung tâm bệnh tim bẩm sinh nhằm các mục đích sau:

‐ Hoàn thiện và hạn chế tối đa các sai sót trong điều trị bệnh tim bẩm sinh.

‐ Tập hợp các nguồn lực con người và vật chất để chăm sóc bệnh tim bẩm sinh.