Thông tin Y khoa: Châm cứu (Tên Tiếng Anh: Acupuncture)
Một môn y học Phương Đông trong đó cây kim được châm qua da bệnh nhân vào những huyệt đạo trên cơ thể con người, như một phương pháp điều trị cho nhiều rối loạn khác nhau hoặc để gây tê.
Y học cổ truyền cho rằng khí lưu thông khắp cơ thể dọc theo các kênh gọi là kinh lạc. Sự tắc nghẽn kinh lạc được cho là gây bệnh. Châm cứu nhằm khôi phục lại sức khỏe bằng cách châm kim vào những vị trí thích hợp gọi là huyệt trên các đường kinh bị ảnh hưởng.
Cơ chế tác dụng
Các nghiên cứu gợi ý rằng châm cứu làm giải phóng các endorphin trong hệ thần kinh trung ương (chất giống morphin) có tác dụng như chất giảm đau tự nhiên. Nghiên cứu cũng cho rằng châm cứu có thể có tác dụng do gây thôi miên hoặc việc châm kim vào kích thích các dây thần kinh ngoại biên gây mất sự chú ý hoặc kích thích ngược với đau ban đầu.
Lý do áp dụng
Châm cứu được sử dụng thành công như một phương pháp gây tê trong các thủ thuật nha khoa và phẫu thuật khác cả trong khi chuyển dạ đẻ và mổ đẻ. Một số nhà thực hành dùng châm cứu để giảm đau sau phẫu thuật và giảm đau trong các tình trạng mạng tinh như viêm khớp mà không đáp ứng với điều trị chuẩn.
Châm cứu có hiệu quả đặc biệt trong các tình trạng ảnh hưởng đến cơ, xương, khớp, mắt, tim, và hệ tiêu hóa, hô hấp, thần kinh. Châm cứu cũng có ích trong điều trị trầm cảm và lo âu.
Cách châm cứu
Chẩn đoán chính xác là quan trọng để các nhà châm cứu biết huyệt nào cần châm. Chẩn đoán của y học cổ truyền dựa vào bắt 12 mạch ở hai cổ tay. Mỗi bộ mạch cho các thông tin về tình trạng của vùng bị bệnh đặc biệt. Rối loạn chính xác được điều trị hoặc cần đến mức độ gây tê khác nhau, xác định nhiệt độ của kim cần dùng, góc châm, có vê kim hay không, tốc độ chậm và rút kim, thời gian lưu kim, xoay kim, dùng kim.
Một số nhà châm cứu cho lượng điện nhẹ chạy vào kim, với tác dụng kích thích và chẹn mạch, một số nhà châm cứu khác sử dụng liệu pháp vi lượng đồng căn vào các huyệt châm cứu.
Các nguy cơ
Nhiễm trùng là một nguy cơ nhưng có thể tránh được bằng các kỹ thuật vô trùng. Hiếm gặp hơn là châm vào mạch máu, khoang cơ thể hoặc cơ quan.
Một số người thấy tăng tạm thời các triệu chứng ngay sau châm cứu.
Những người khác bị chóng mặt hoặc phấn chấn, mặc dù cảm giác này mất đi ngay khi kết thúc điều trị.
Tài liệu và thông tin trong bài viết này được trích dẫn từ cuốn Từ điển Bách khoa Y học Anh Việt A-Z mà tác giả là một nhóm nhà khoa học do Giáo sư Ngô Gia Hy làm chủ biên.